In Europa - de geschiedenis op heterdaad betrapt

Wat doet het met een democratie als je niet meer om de machthebbers mag lachen? Was de leiderscultus rond Poetin te voorzien geweest? Het verbod op de satirische tv-serie Koekli was een aanwijzing.

Was de ellende die het cowboykapitalisme in 2008 veroorzaakte te voorzien geweest? IJslandse bankiers sleepten in hun val Europese spaarders en hun eilandgenoten mee. De IJslanders pikten het niet.

Het jaar 1995 markeerde het staakt het vuren in voormalig Joegoslavië. Maar was daarmee de oorlog ook echt afgelopen? Kunnen voormalige vijanden elkaar ruim 25 jaar later in de ogen kijken?

Na 75 jaar zijn de vermiste ouders van Marcelline Udry-Dumoulin gevonden, omdat de gletsjer waaronder ze lagen is gesmolten. Over klimaatverandering en hoe die de levensloop van mensen kan bepalen.

Als werkelijk onafhankelijke, moderne democratie bestaat Polen nog maar een jaar of dertig. Op zoek naar een eigen identiteit, zoeken veel Polen steun bij een zwart-witbeeld van hun geschiedenis.

De economie in Portugal groeit als kool. Als enige Europese land haalt Portugal actief vluchtelingen binnen, omdat het de arbeidskrachten goed kan gebruiken. Maar waarom wil niemand er blijven?

Ooit werden bootvluchtelingen in nood geholpen en gastvrij opgevangen in Europa. Die tijden zijn voorbij. De Libische kustwacht laat mensen verdrinken en hulpvaardige kapiteins zijn mensensmokkelaars.

Bevrijde dansende beren die blijven dansen voor voedsel. De Poolse schrijver Witold Szablowski zag in het lot van de beesten een metafoor voor hoe het veel mensen na de val van het communisme verging.

In Kirkenes zag men tot voor kort de Russen als goede buren. Totdat stadsgenoot Frode Berg in Moskou wordt opgepakt voor spionage. Over de modus operandi van veiligheidsdiensten anno 2020.

De hashtag #metoo veroverde in 2017 de wereld. Maar toen journaliste Tristane Banon in 2007 en in 2011 vertelde over de aanranding door Dominique Strauss-Kahn viel heel Frankrijk nog over haar heen.

Over data verzamelen en hoe dat zowel in het nadeel als in het voordeel van burgers kan uitpakken. Met onder anderen een oud-Stasi-medewerker, een Syriër en de tekstschrijver van Udo Jurgens.

Wat is er gebeurd met de gele hesjes, dat gezelschap ontevredenen uit alle lagen van de Franse samenleving? Het scheelde niet veel of op 2 december 2018 hadden ze de regering Macron omvergeworpen.

Minister van Financiën Giorgos Papakonstantinou werd de meest gehate man van Griekenland toen hij in 2009 de werkelijke staatsschuld van zijn land opbiechtte. Wat is er mis met de Griekse politiek?

Democratie is kwetsbaar. Dat toont de Europese geschiedenis keer op keer. In Hongarije zet president Victor Orbán de eerste drie stappen om van een democratie een dictatuur te maken.

Vanaf begin deze eeuw moesten scholen met elkaar concurreren: de school met de hoogst scorende leerlingen moest wel de beste zijn. Het ontaardde in een systeem met winnaars en verliezers.

Europa zadelt Griekenland op met een groot aantal vluchtelingen. De bewoners op Lesbos hebben nog maar een naam voor hen: 'trouble'. De burgemeester van het Griekse Tilos ziet juist 'possibilities'.

Groot-Brittannië stapt vier jaar na het omstreden referendum uit de EU. Pas nu ontdekken veel brexitstemmers dat ze misbruikt zijn voor de machtsspelletjes van de politieke elite.

Geert Mak kiest zijn persoonlijke hoogtepunten uit de geschiedenis van de afgelopen twintig jaar. Zelden werd in de wereld in zo'n korte tijd zo veel overhoopgehaald.