De Kennis van Nu in de klas

Luchtbelletjes in bijvoorbeeld water lijken misschien niet heel krachtig, maar schijn bedriegt. Wetenschappers en artsen kunnen met behulp van belletjes heel nauwkeurig medische ingrepen doen, zoals het vergruizen van nierstenen.

Je zou het niet zeggen, ze lijken zo fragiel. Maar ze kunnen verwoestende krachten uitoefenen. Je kunt er een heel schip mee opblazen. Luchtbellen. Dit verschijnsel is allang bekend. Maar wetenschappers van de universiteit Twente onderzoeken nu de nieuwste toepassingen met luchtbellen. Bijvoorbeeld voor de geneeskunde. De kracht van een imploderende luchtbel: cavitatie. Dit zijn nierstenen. Niet de mijne, maar een astronaut mag ook geen aanleg hebben voor de vorming van nierstenen. In de ruimte krijg je namelijk botontkalking door het zweven. Dan komt er kalk vrij en dat kan leiden tot niersteenvorming. Maar veel mensen op aarde hebben wel nierstenen. Naast pijnlijk kunnen die ook gevaarlijk worden. Dus die moeten eruit. Je kan het opereren, maar je kunt ze ook vergruizen. Ze stuk trillen door middel van ultrageluid en imploderen belletjes. Bellen in vloeistof reageren op de trillingen van ultrageluid. Geluid dat zo hoog is dat mensen het niet kunnen horen. De bellen worden groter en kleiner in dezelfde frequentie als het ultrageluid. Voer je de druk verder op, dan imploderen ze. Precies op de plek waar ze hun werk moeten doen. Door de kracht van de imploderende belletjes vergruist de niersteen. Deze methode biedt ook mogelijkheden voor het behandelen van andere aandoeningen. Aan de universiteit van Twente worden microbelletjes gemaakt. Een soort bellenblaas, maar dan met belletjes die zo klein zijn dat je ze alleen onder de microscoop ziet. De bellen kunnen bij mensen in de aderen gespoten worden. Op die manier kan bijvoorbeeld trombose behandeld worden. Met ultrageluid imploderen de ingespoten microbellen. Door de implosies worden de bloed- propjes in de aderen afgebroken. In het VU Medisch Centrum zijn 15 trombosepatiënten op deze manier, met succes, behandeld. Dat zijn hoopvolle ontwikkelingen. Hoe zie je de toekomst van ultrageluid en imploderende bellen? Er is een grote toekomst voor de combinatie bellen met ultrageluid. Omdat die bellen heel specifiek resoneren op dat ultrageluid. Je kunt ook medicijnen vastmaken aan de belletjes. Die verzamelen zich bijvoorbeeld in een kankergezwel...en als ze daar imploderen, kunnen ze heel gericht het medicijn afgeven. Daardoor krijgen veel mensen een betere diagnostiek. En een betere therapie waardoor ze uiteindelijk gezonder zijn en blijven. Diverse experimenten met proefpersonen zijn nu gedaan. De resultaten zijn zeer positief. Artsen hebben dus een nieuw wapen: Microscopisch kleine belletjes.